Homer

 

 

Żył w VIII w. p.n.e.? Był poetą greckim. Uważany za autora Iliady i Odysei, czyli dwóch wielkich eposów, pierwszych utworów literatury europejskiej. Według tradycji Homer był ślepym śpiewakiem wędrownym (aojdowie), a o miano jego ojczyzny spierało się 7 miast. Zagadnienie autorstwa, tzw. kwestia Homerowa, jest przedmiotem sporu rozpętanego wystąpieniem F.A. Wolfa w XVIII w. Według tzw. pluralistów poematy zostały spisane i złożone w całość w Atenach w VI w. p.n.e. z przekazywanych ustnie pieśni różnych autorów (cykliczni poeci) Tę opinię miały potwierdzać pewne niekonsekwencje w tekstach. Unitaryści natomiast dowodzili jedności kompozycji i techniki poetyckiej. Z nowoczesnych analiz wynika, że Iliada i Odyseja są efektem długiego, sięgającego epoki mykeńskiej rozwoju greckiej poezji epickiej, przekazywanej ustnie. Jej dorobek w postaci repertuaru pieśni bohaterskich oraz techniki poetyckiej wykorzystał poeta (jeden lub dwóch?) dla stworzenia wielkiej, starannie przemyślanej kompozycji. Znajomość poematów Homera stała się podstawą wykształcenia w Grecji, inspirowały one całą literaturę i sztukę starożytną, były uważane za skarbnicę wszelkiej wiedzy. Z badań nad poezją Homera narodziła się filologia, od przekładu Odysei na łacinę Liwiusza Andronikusa rozpoczęła się literatura rzymska. Wielka epika europejska kształtowała się pod wpływem Homera (Wergiliusz, Dante, A. Mickiewicz). Od XVII w. pojawiały się tłumaczenia dzieł Homera, w Polsce, m.in. J. Kochanowskiego, F.K. Dmochowskiego (pierwszy pełny przekład), J.I. Przybylskiego, z nowszych — J. Wittlina, J. Parandowskiego, K. Jeżewskiej, J. Wieniewskiego.